კიდევ ერთხელ გვინდა მოსახლეობას მივაწოდოთ რეალური ინფორმაცია იმ სპეკულაციებზე, რომლებსაც სამწუხაროდ ოპოზიციური სპექტრი ეწევა არჩევნებთან და საარჩევნო ოქმებთან დაკავშირებით. მოგეხსენებათ, რომ ოქმების თემა ძალიან აქტუალურია, მათ შორის სოციალურ ქსელებში, ტელევიზიაში და ასე შემდეგ - პუნქტობრივად მოვყვები, რომ საზოგადოებისათვის უფრო ნათლად და მკაფიოდ გასაგები იყოს ყველა დეტალის შესახებ.
პირველ რიგში შევეხები სპეც უბნებს, სადაც მაჟორიტარულ ოქმებში , რომლებიც პანდემიის გამო შეიქმნა მოგეხსენებათ, რომ პრაქტიკულად ყველგან ფიქსირდება დისბალანსი. ეს არის სრულიად ბუნებრივი, რადგან ოქმებში ინფიცირებული ან იზოლაციაში მყოფი ამომრჩევლის მხოლოდ ნაწილი ემთხვევა, რომელიც იმავე რაიონში იყვნენ ჩაწერილები, სადაც ხმას აძლევენ.
ასეთი ამომრჩევლები მხოლოდ პარტიებს აძლევდნენ ხმას, მაჟორიტარ კანდიდატებს კი ხმას მხოლოდ იმ ოლქში მცხოვრები იზოლირებული პირი აძლევდა ანუ, თუ დაემთხვეოდა, მხოლოდ ამ შემთხვევაში.
ამიტომ, მაჟორიტარის ოქმში გაცილებით ნაკლები ხმის მიმცემია დაფიქსირებული, ვიდრე ამომრჩევლის რაოდენობაა დაფიქსირებული ე.წ. სპეცუბანზე. მგონი, ეს საკითხი მარტივად გასაგებია.
მეორე - სპეც უბნების ნაწილზე დაფიქსირებულია გარკვეული ტექნიკური შეცდომები, რომელიც ხაზგასმით ვაცხადებთ, არის ტექნიკური და არავითარ უპირატესობას არ აძლევს მმართველ პარტიას. ეს ნებისმიერ შემთხვევაში გადამოწმებადია და პრობლემა არ არის ამ მიმართულებით არავის მხრიდან, როგორც ზოგიერთებს სურთ წარმოაჩინონ.
ეს შეცდომები განპირობებულია იმით, რომ ინფიცირებულ და იზოლირებულ პირებთან მუშაობას თავისი სპეციფიკური ცოდნა ესაჭიროება და ამიტომ სპეც უბნებში კომისიის ძველი წევრები ახალი, პრაქტიკულად დაუტრენინგებელი წევრებით იყვნენ ჩანაცვლებულნი და ტექნიკური შეცდომები იყო ძალიან ბევრი.
ასეთი იყო ქვეყნის მასშტაბით რამდენიმე ასეული წევრი კომისიისა. აქვე შეგახსენებთ, რომ არაერთ ჩვენზე დიდი რესურსის მქონე ქვეყანაში, საერთოდ ვერ შეძლეს ინფიცირებული და იზოლაციაში მყოფი მოქალაქეების ხმის უფლების რეალიზაცია და ჩვენ შესაძლოა გარკვეული ტექნიკური პრობლემებით, მაგრამ ეს მაინც შევძელით და ამ მიმართულებითაც არჩევნები ჩატარდა სრულყოფილად.მესამე პუნქტი - საქართველოში, დღემდე ჩატარებულ აბსოლუტურად ყველა არჩევნებზე, ხაზგასმით ვამბობ, ყველა არჩევნებზე დაუბალანსებელი და ხარვეზიანი ოქმები ყოველთვის გვხვდებოდა და ყოველთვის იყო ასეთი პრაქტიკა, სტანდარტულ უბნებზე მათ შორის.
ყველა ასეთ შემთხვევას როგორც დღეს, ისე წარსულში ანალოგიურად მიჰყვებოდა ცენტრალური საარჩევნო კომისია, იკვლევდა და საჭიროების შემთხვევაში ეს ოქმები სწორდებოდა ხოლმე. მათ შორის, რომელიც თან ახლავს ტექნიკური შესწორების ოქმი, შესწორების ოქმი ზოგადად და ა.შ., რაც არის დამკვიდრებული პრაქტიკა.
უბრალოდ ამაზე არც სხვა არჩევნებზე და არც წინა არცერთ შემთხვევაში მოკლედ, რომ ვთქვა არავინ ამახვილებდა ყურადღებას, იმიტომ რომ ყველასთვის ნათელი იყო, რომ ეს იყო ჩვეულებრივი საარჩევნო პრაქტიკა და შესწორების ოქმი იყო ასეულობით ოქმთან დაკავშირებით. ყველა წინა არჩევნებზე, ამას ვამბობ ხაზგასმით.
მეოთხე, აქვე აღვნიშნავთ, რომ ხარვეზიან ოქმებში ძალიან ხშირად გვხდება შემთხვევები, სადაც არა სხვა პარტიას, არამედ სწორედ მმართველ პარტიას აქვს დაკლებული ხმები. ბუნებრივია გაყალბება თუ ვინმეს უნდა პირობითად, ეს რა თქმა უნდა ისედაც, თვითონ ამ პროცესში თავს არ დაიზიანებს და შეგიძლიათ, ჩვენ ვაჩვენოთ საზოგადოებას გუშინ უკვე გავაკეთეთ ეს - არის არა ერთი ოქმი, სადაც მმართველ პარტიას აქვს რამდენიმე ასეული ხმა დაკარგული.
თვალსაჩინოებისთვის, კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, რომ მაგალითად, დღეს ოპოზიციის ერთ-ერთი ფლანგის მიერ გამოქვეყნებული სამგორის ოქმი, სადაც რამდენიმე ათეული ხმა ჰქონდა რამდენიმე პარტიის წარმომადგენელს დაკლებული ერთ და მეორე ოქმშიც, პროპორციულშიც და მაჟორიტარულშიც ჩვენს კანდიდატს, ჩვენს შემთხვევაშიც ჰქონდა ორასი ხმა დაკლებული და პარტიასაც იმავე ოქმში, შეგიძლიათ ნახოთ, ჰქონდა გამოქვეყნებული ცესკოს მიერ გამოქვეყნებულ ოქმში. ორასი ხმა ჰქონდა პროპორციულ ნაწილშიც დაკლებული. ეს არის ის დოკუმენტი, რომელიც ცესკოს საიტზეა ატვირთული და ნებისმიერ თქვენგანს შეგიძლიათ ნახოთ.
რაც შეეხება სპეკულაციას ოქმებში დისბალანსზე და ეს არის ძალიან საინტერესო თემა, რომელიც დეტალურად უნდა განვუმარტოთ საზოგადოებას, მსგავსი ხარვეზები უნდა დაიყოს ორ ნაწილად - უბნები, სადაც საჩივარია შესული, რომ ბიულეტენში გაცილებით მეტია ხელმოწერები ვიდრე ბიულეტენებია, ბუნებრივია სანახავი და შესასწავლია ასეთი ოქმები. რომ დავაზუსტოთ და არ შეგვეშალოს - არის უბნები, სადაც ფიქსირდება ხელმოწერაზე მეტი ბიულეტენი. ამ შემთხვევაში, თუ ეს არის დიდი რაოდენობა, ეს პრობლემას წარმოადგენს და დეტალურად არის თითოეული მათგანი შესასწავლი. ასეთ შემთხვევაში, გასარკვევია რაიმე სახის შეგნებულ დარღვევას აქვს ადგილი, ხელმოწერა გამორჩა ვინმეს თუ ვინმემ შეგნებულად არ მოაწერინა ხელი - ეს მეორე პრობლემაა, რაც ასევე შესასწავლია ბუნებრივია.
რაც შეეხება უბნებს, სადაც შეიძლება იყოს ბიულეტენების დანაკლისი, ეს საარჩევნო პრაქტიკაში პრობლემას არ წარმოადგენს და ეს პრაქტიკა არც არასდროს ითვლებოდა პრობლემად, რადგან შეუძლებელია იმის გაკონტროლება, რომ მაგალითად ორიდან ერთი ბიულეტენი ვთქვათ შეიძლება გაიტანოს უბნიდან ვინმემ, კონვერტში მეორე ბიულეტენი მოათავსოს და ისე ჩააგდოს კონვერტი ყუთში და ა.შ. მათ შორის, ეს შეიძლება და ამასაც შემთხვევით არ ვამბობთ, სპეციალურადაც გაკეთდეს რომელიმე პირის მიერ, რომელიმე პარტიის დავალებით, შემდგომში ასეთი სპეკულაციების წარმოსაჩენად და წამოსაწყებად როგორსაც დღეს ვაწყდებით ყოველდღიურად ცხოვრებაში.
საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ ჩატარებულ ტრენინგებზეც კი ასწავლიან, რომ ბალანსი შევსების დროს, ბიულეტენის ზედმეტობა გაცილებით მეტი პრობლემაა, ვიდრე მცირე დანაკლისი. როგორც წესი, ეს პრობლემას არ წარმოადგენს. მაგალითად, თუ უბანზე დაფიქსირებულია 400 ხელმოწერა, დაუშვათ 420 – 450 ბიულეტენი არის პრობლემა , მაგრამ თუ ფიქსირდება ვთქვათ 394 ბიულეტენი, ეს შეიძლება პრობლემა არ იყოს იმიტომ, რომ შეუძლებელია და ადრეც ყოველთვის ასე ხდებოდა გააკონტროლო ბიულეტენს გაიტანს თუ არა უბნიდან რომელიმე ამომრჩეველი. როდესაც ირაკლი კობახიძემ არჩევნების წინა დღეებში ჩატარებულ ბრიფინგზე გაახმოვანა რადიკალური ოპოზიციის დესტრუქციული ქმედებები, რომელზეც ინფორმაცია ნაცმოძრაობის შტაბიდან ჟონავდა, მათ შორის იყო ორი პუნქტი, რომელიც პირდაპირ პასუხობს დღევანდელ სპეკულაციურ განცხადებებს ოპოზიციის მხრიდან. ვციტირებ ორივე პუნქტს:პირველი, კობახიძე ამბობდა არჩევნების წინა დღეებში რომ იგეგმება უბნებიდან ბიულეტენების გატანა, რადიკალური ოპოზიციის დანიშნული წევრების მიერ და შემდეგ სიუჟეტების ინიცირება თითქოს ე.წ. კარუსელის მცდელობა ამხილეს - ეს განაცხადა ირაკლი კობახიძემ წინასწარ მეორე: „იგეგმება რეგისტრატორების მიერ ამომრჩევლებზე ბიულეტენების გაცემა სიაში ხელმოწერის გარეშე, აგრეთვე ხელმოწერების დათვლის დროს ხელმოწერების გამოტოვება, ოქმის შევსების გაჭიანურების და მონაცემებში ბუნდოვანების შეტანის მიიზნით“. მგონი აქ ყველაფერი ნათელია. აღსანიშნავია, რომ არც ერთ პოლიტიკურ ორგანიზაციას, რომელიც დღეს აცხადებს, თითქოს არჩევნები რიგი დარღვევებით წარიმართა, არც წინა საარჩევნო პროცესში და არც უშუალოდ არჩევნების დღეს იმ თემებზე კონკრეტულად, რაზეც დღეს აპელირებენ, დათვლის, შევსების პროცესში საჩივრები პრაქტიკულად არ დაუწერიათ, ძალიან მცირე იყო ასეთი საჩივრების რაოდენობა. არჩევნების დღეს არ ყოფილა საჩივრების რაიმე განსაკუთრებული რაოდენობა, რომელიც მიანიშნებდა შესაძლო დარღვევებზე. ასეთი საჩივრები წინასწარი, პირველადი შედეგების გაცნობის შემდეგ იყო უკვე მასიური და მასიურად იწერებოდა. ოპოზიციის განცხადებით ე.წ. ხარვეზიან ოქმებზე ყოველგვარი შენიშვნის და პრეტენზიის გარეშე აქვთ მოწერილი ხელი მათი პარტიის წარმომადგენლებს და ათეულობით მათი დამკვირვებლიდან არავის ჰქონია რეალურად პრეტენზია ამ საკითხებთან მიმართებაში, რადგან მათ ზუსტად იციან, რომ ამაში არავითარი მიზანმიმართული დარღვევა და რეალური პრობლემა, რეალური და არა ტექნიკურზე გვაქვს საუბარი არ არსებობს. რიგ შემთხვევებში, სადაც ასეთი შეიძლება იყოს ცესკოს აქვს ვალდებულება ეს გაასწოროს და შემდეგ შესაბამისი რეაგირება მოახდინოს. დღეს მათი პარტიის ლიდერები აფიქსირებენ, რომ საარჩევნო კომისიებში მათი 10 000 წარმომადგენელის და ათეულობით ათასი დამკვირვებლის საწინააღმდეგო პოზიციას ვერ ხსნიან და თუ რაიმე პრობლემა არსებობდა კითხვა ჩნდება ბუნებრივად, რატომ დაეთანხმნენ მათი წარმომადგენლები ასეთი ოქმების ხელმოწერას? ბუნებრივია აქ კითხვის ნიშნები ჩნდება. ყველა ოქმი არის მათი წარმომადგენლების მიერ ხელმოწერით დადასტურებული, მათ შორის ის ოქმები, რომელზეც დღეს პრეტენზიებს აცხადებენ. მინდა მოვუწოდო ოპოზიციურ პარტიებს, რომლებსაც არ მოსწონთ არჩევნების შედეგები, ნუ შეგყავთ საზოგადოება შეცდომაში, დააფიქსირონ მათი პრეტენზიები სამართლებრივი ფორმით, იმოქმედონ სამართლებრივი მექანიზმებით და ნუ ცდილობენ იძალადონ კანონზე და ამომრჩევლის ნებაზე. ასევე მინდა მოვუწოდო და მივმართო ცესკოს, აუცილებლად დეტალურად შეისწავლონ თითოეული არგუმენტირებული საჩივარი, თითოეული არგუმენტი რათა სპეკულაციისთვის დარჩეს რაც შეიძლება ნაკლები სივრცე.